Maaisel en takkenbergen op het Dwingelderveld
Fietsend of wandelend tussen de Davidsplassen en de Anserdennen zie je vanaf september maaisel, takken of struiken liggen. Dit is het resultaat van beheerwerk dat Natuurmonumenten uitvoert. Maar waarom liggen die bergen daar en is dat echt nodig om de heide te behouden?
Heide: natuur of cultuur?
Heidevelden zoals we die kennen in Drenthe vind je vaak op zandgronden. De heideplant houdt van ruimte en zonlicht. Heidevelden ontstaan door het werk van mensen. Vroeger trokken schaapskuddes vanuit dorpen naar woeste gebieden om daar te eten. ’s Nachts stonden ze op stal. De mest was waardevol, hiermee kon de boer de akker op de es vruchtbaar maken. Zo veranderden de woeste gebieden door menselijke invloed langzaam in heide. Dit noemen we nu cultuurhistorisch landschap. Op de heide vinden we nu veel zeldzame soorten omdat de omliggende gebieden, door de toegenomen invloed van de mens, hiervoor ongeschikt zijn geworden.
Hoe blijft de heide bestaan?
Als je er niks aan doet, wordt heide langzaam weer bos. Alleen door begrazing zoals vroeger blijft het hei… Natuurmonumenten laat dagelijks schapen en koeien op de hei grazen. Maar dat is niet voldoende. Door de stikstof die tegenwoordig uit de lucht neerslaat groeit er veel meer gras tussen de heide en is aanvullend maaien vaak noodzakelijk. Het lukt de schapen en runderen ook nauwelijks om de groei van struiken en jonge bomen vóór te blijven. Daarom is het soms nodig om dit met een machine te verwijderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de Veldslagen, tussen het Anserveld en de vogelkijkhut van de Davidsplassen.
Wat levert dat op?
Het overgrote deel van het maaisel wordt door de aannemer afgevoerd (via grote depots) en gebruikt op mais-akkers. Her en der blijven bultjes liggen waar allerlei planten uit kunnen groeien en dieren dekking en voedsel vinden. Het maaisel brengen we, net als schapenmest uit de stal, aan als compost op onze eigen boekweit- en roggevelden. Boeren uit de buurt gebruiken het maaisel ook om hun maisakkers te verrijken met humus. Op de heide ontstaat door het maaien en verwijderen van jonge boompjes meer ruimte voor jonge heide en andere bloemen. Zij bieden nectar en stuifmeel aan insecten, die op hun beurt weer voedsel zijn voor vogels en zoogdieren. Eenvoudig beheerwerk van Natuurmonumenten levert dus echt ruimte en kansen voor biodiversiteit op.
